به گزارش سینماپرس، سالن سیف‌الله داد خانه سینما بعدازظهر یک‌شنبه هشتم دی‌ماه، شاهد نخستین نمایش فیلم «پسر، مادر» به کارگردانی مهناز محمدی و سپس نقد و بررسی آن بود. این جلسه‌ی نمایش در حالی با تاخیری چند دقیقه‌ای برگزار شد که به دلیل استقبال چشم‌گیر مخاطبان، تعداد قابل توجهی از تماشاگران موفق به تماشای فیلم نشدند و سایر مخاطبان نیز به صورت ایستاده و تعدادی دیگر با نشستن روی زمین و حتی پله‌های سن نمایش به تماشای فیلم پرداختند.
گفتنی است در حاشیه‌ی نشست نقد و بررسی «پسر، مادر» که دکتر ارسیا تقوا به عنوان منتقد مهمان در آن حضور داشت، مهناز محمدی (کارگردان)، محمد رسول‌اف (نویسنده‌ی فیلم‌نامه)، فرزاد پاک (تهیه‌کننده) و هم‌چنین برخی دیگر از اعضای تولید این فیلم که به تناوب به این جمع اضافه شدند به پرسش‌های مخاطبان و تماشاگران حاضر در سالن پاسخ دادند.
در ابتدای این نشست که با حضور پرشور تماشاگران فیلم و استقبال جمعی از آن‌ها به صورت ایستاده همراه بود، محمد رسول‌اف در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان (دبیر کانون فیلم و مجری برنامه) درباره‌ی نحوه‌ی نگارش فیلم‌نامه به صورت مشترک گفت: «این داستانی بود که من آن را بعد از ساخت فیلم «جزیره‌ی آهنی» نوشتم و خانم مهناز محمدی که از آن خوشش آمده بود دوست داشت بر اساس آن فیلم بسازد. اما از آن‌جا که شرایط ساخت این فیلم فراهم نمی‌شد، انجام این کار تا سال ۹۵ طول کشید.»
وی گفت: «معنی همکاری مشترک در نگارش فیلم‌نامه این نیست که من و ایشان یک‌جا نشسته و روی فیلم‌نامه کار کرده باشیم. اما به صورت دائم با هم تبادل نظر داشتیم و به همین دلیل سعی کردم چیزی که به آن باور داشتم و فکر می‌کردم خانم محمدی نیز به آن باور دارد را به کاغذ منتقل کنم.»
رسول‌اف در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره‌ی چگونگی محافظت خود از نحوه‌ی انتقال محتویات فیلم‌نامه به فیلم اصلی گفت: «از آن‌جا که در ساخت برخی فیلم‌هایم کار تهیه‌کنندگی را نیز برعهده داشته‌ام، این موضوع کاملاً برایم روشن است که اثر نهایی، متعلق به کارگردان است و من فقط باید مواد اولیه‌ی لازم را در اختیار او قرار دهم.»
وی افزود: «در فیلم «پسر، مادر» هم وقتی فیلم‌نامه آماده شد، به دلیل آشنایی و نوع همکاری ویژه‌ای که از سال‌ها قبل با خانم محمدی ایجاد شده بود، بنا را بر تعامل و ایجاد فضایی گذاشتیم که حاصل آن، تکمیل فیلم‌نامه و ساخته شدن آن در فضایی با حال و هوای روابط خانوادگی بود.»
بخش بعدی جلسه به صحبت‌های مهناز محمدی، کارگردان فیلم اختصاص داشت. وی گفت: «یکی از لذت‌بخش‌ترین بخش‌های زندگی‌ام مواجهه با آدم‌ها و دوستان خوب و همراهی است که همواره بهترین‌ها را از آن‌ها آموخته‌ام؛ و همکاریظظ
با محمد رسول‌اف قطعاً یکی از بهترین و خاطره‌انگیزترین بخش‌های کارنامه‌ی فعالیت من به حساب می‌آید.»
وی سپس با اشاره به دشواری‌های ساخت نخستین فیلم سینمایی خود گفت: «یکی از آن‌ها درگذشت پدرم در ابتدای فیلم‌برداری این فیلم بود. این اتفاق دردناک چنان مرا در هاله‌ای از غم فرو برد که دیگر به این که فیلمم مستند یا داستانی باشد فکر نمی‌کردم.»
محمدی هم‌چنین گفت: «در این فیلم تلاش کردم تا حرف ارزشمندی که به تعبیری عصاره‌ی فکری آدم‌های اطرافم بود را بیان کنم؛ و در هنگام ساخت آن فقط به این نکته و انجام کار با جان و دل فکر می‌کردم.»
وی سپس در پاسخ به پرسش ناصر صفاریان درباره‌ی تاثیر مستندسازی بر افزایش فضای واقع‌گرایانه‌ی فیلم و نحوه‌ی بازی گرفتن از بازیگران گفت: «من حتی در زمان ساخت مستندهایم نیز تلاش می‌کردم با شخصیت‌ها زندگی و در حقیقت، زندگی را با آن‌ها تجربه کنم. به عنوان مثال وقتی فیلم «آقا ولی» را می‌ساختم، تقریباً پانزده سال با شخصیت اصلی این فیلم زندگی کردم و این مشابه تجربه‌ای بود که از دور و نزدیک با شخصیت‌های فیلم «پسر، مادر» داشتم.»
در ادامه‌ی جلسه، فرزاد پاک، یکی از تهیه‌کنندگان فیلم گفت: «تلاش من و همکارانم در تولید فیلم‌هایی که تا کنون ساخته‌ایم بر این بوده که از نظر تولید و سرمایه‌گذاری، به مفهوم واقعی کلمه مستقل باشد؛ هرچند نوع فیلم‌هایی که ما می‌سازیم شاید چندان دل‌پسند و مطلوب تماشاگران عادی و سینماروهای معمولی نباشد.»
وی ضمن اشاره به نقش موثر دو تهیه‌کننده‌ی دیگر فیلم (کاوه فرنام و محمد رسول‌اف) در ساخت آن گفت: «امیدوارم این نوع فیلم‌های مستقل هم فرصت اکران پیدا کرده و بتوانند با مخاطب خود ارتباط برقرار کنند.»
صحبت‌های منتقد مهمان برنامه، بخش دیگری از این جلسه‌ی نمایش و نقد و بررسی بود. دکتر ارسیا تقوا (روان‌پزشک) در این بخش با اشاره به نیمه‌ی نخست فیلم که به تعبیر او شباهت‌های زیادی به فیلم‌های مستند و تجربی داشت گفت: «از منظر روان شناختی گفته می‌شود وقتی کسی فیلمی را می‌بیند، با آن فیلم وارد گفت‌وگویی می‌شود که گاهی به دلیل انفعال مخاطب، به صورت ایستا عمل کرده و باعث تخریب روحیه‌ی تماشاگر می‌شود. این در حالی است که آن‌چه سینما را به یک پدیده تبدیل می‌کند نیروی محرکه یا دینامیک داستان است. نیرویی که باعث ایجاد کلنجار میان مخاطب و فیلم می‌شود.»
وی افزود: «این درگیری به گونه‌ای است که وقتی تماشاگر فیلم را می‌بیند، خود را درون فضای آن حس می‌کند و حتی گاهی ابراز امیدواری می‌کند که روند حرکت داستان، شکل دیگری پیدا کند.»
دکتر تقوا هم‌چنین گفت: «باید پذیرفت در تقابلی که بین تماشاگر و فیلم «پسر، مادر» ایجاد می‌شود همه‌ی آدم‌ها جایگاه خاص خودشان را پیدا کرده و حتی به جزییات دیگری از خصوصیات آن‌ها اشاره می‌شود که جزو جذابیت‌های فیلم به حساب می‌آید.»
این منتقد سینما سپس در پاسخ به پرسشی درباره‌ی احساس مخاطب پس از تماشای این فیلم گفت: «تماشاگر چنین فیلمی جزو کنشگران آن به حساب می‌آید و طبعاً در چنین شرایطی درماندگی، یاس و ناامیدی را احساس نمی‌کند.»
محمد رسول‌اف، نویسنده‌ی فیلم‌نامه و یکی از تهیه‌کنندگان فیلم نیز در این‌باره گفت: «از نظر من اگر یک فیلم‌ساز تلاش کند در کنار خلق اثر و بازتاب واقعیت، در فکر تغییر پدیده‌های اطراف خود باشد یعنی امیدوار به تغییر است. تغییری که البته باید پذیرفت آهسته و به آرامی شکل می‌گیرد.»
وی افزود: «من به دلیل فضای فیلم‌هایی که ساخته‌ام، همواره متهم شده‌ام که آدم عبوسی هستم اما این‌گونه نیست و در واقعیت شخصیت شوخ‌طبع و امیدواری دارم.»
رسول‌اف هم‌چنین گفت: «اگر دلم می‌خواهد به موضوع زنان و ایجاد فضای بیش‌تری برای آن‌ها در جامعه اشاره کنم معنی‌اش این نیست که فقط سر دوربین را به سوی آن‌ها بچرخانم. بلکه اگر بتوانم آینه‌ای بسازم و آن را رو به جامعه بگیرم، شاید آدم‌ها بهتر بتوانند خود را در آن ببینند.»
بخش پایانی این جلسه‌ی نقد و بررسی به صحبت‌های منتقد مهمان برنامه اختصاص داشت. دکتر ارسیا تقوا در این بخش با اشاره به قوام و تاثیرگذاری شخصیت‌های فیلم گفت: «آن‌چه که اشاره به آن در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد انتخاب بازیگران مناسب نقش‌هاست که باعث شده شخصیت‌ها باورپذیرتر و طبعاً جذاب‌تر از توقع ما جلوه کنند.»
وی گفت: «در این فیلم با شکل تازه‌ای از عشق روبه‌رو هستیم. عشقی که متاسفانه متناسب با روزگار ما حتی معنی خود را نیز از دست داده و شکل دیگری پیدا کرده است. به عنوان مثال شخصیت کاظم (رضا بهبودی) با وجود عشقی که به لیلا (رها خدایاری) دارد، به خواسته‌های قلبی او توجهی ندارد و داستان مطابق با خواسته‌های شخصی او پیش می‌رود؛ نه آن‌چه که تماشاگر در عمل از او انتظار دارد.»
لازم به ذکر است از جمع عوامل تولید این فیلم که در سالن نمایش حضور داشتند، رضا بهبودی، رها خدایاری، ماهان نصیری، دیانا (از جمع بازیگران فیلم)، اشکان اشکانی (مدیر فیلم‌برداری) و امیر ملوک‌پور (آهنگ‌ساز) از جمله کسانی بودند که در جلسه‌ی نقد و بررسی آن حضور داشتند و به پرسش‌های حاضران پاسخ گفتند.
ارسال نظر